0 एएनए सम्मेलनः बोस्टनलाई क्यालिफोर्नियाको पाठ

-अनिल पाण्डे-

अमेरिकामा रहेका नेपालीहरुको पि्रय संस्था एएनएको २७औं सम्मेलन
क्यालिफोर्नियामा यही जुलाई २ देखि ४ तारिकसम्म भव्य रुपमा मात्र साचालन
भएन अत्यन्त सफलताका साथ सम्पन्न पनि भयो । सम्मेलनले एएनएमा रहेर लामो
अनुभव सँगालेका साइमन ढुंगानाजस्ता व्यक्तिलाई आगामी दुई वर्षका लागि
अध्यक्ष चयन गरेको छ । ढुंगानाको कार्यकालमा केही नयाँ ुमाइलस्टोनु हरु
गाडिनेमा यो लेखक विश्वस्त छ ।

एएनएको प्रभाव र क्षमता हेर्दा यसले पूरा पखेंटा िफंजाउँन सकेको देखिन्न
। जनशक्ति आथ्ार्िक स्रोत-साधन र लोकपि्रयताका दृष्टिले यो नेपालीको
अद्वितीय संस्था हो । अमेरिकाका ५० वटै राज्यमा एएनएका स्थानीय कार्यकारी
निकाय निर्माण गरेर सांगठनिक रुपले बलियो बन्ने काम ढुंगानाकै पालामा
हुने विश्वास लिन सकिन्छ । स्रोत-साधनको पूर्ण सदुपयोग गरी प्रभाव
विस्तार गर्ने कामका लागि उहाँलाई धेरै-धेरै शुभकामना छ ।

२७औं सम्मेलन क्यालिफोर्नियाको सनप्रुा_िन्सस्कोमा निकै सफलताका साथ
सम्पन्न भएको छ । यी सफलताहरु वास्तवमै अपूर्व थिए । सम्मेलन अपूर्व
रुपमा सफल भएपनि यसमा सुधार्नुपर्ने पक्षहरुको पनि उत्तिकै भीड देखियो ।
सुधार्नुपर्ने पक्षको सूची छोट्याउन मात्र सकेको भए सम्मेलनका
प्रशंसकहरुको संख्या निकै थपिने थियो । यसको सफलतामा ताली पिट्न
प्रतीक्षा गरेर बस्ोका लाखौं दर्शक-स्रोताले प्रशंसाका लागि थप अवसर
पाउने थिए । यस पंक्तिकारले एएनए सम्मेलनका सम्बन्धमा केही बोल्नु
प्रारम्भदेखि नै भौतिक तथा मानसिक रुपले सकि्रय एक साचारकर्मीका हैसियतले
आवश्यक छ । एएनए २७औं सम्मेलनको सफलता वा असफलतामा यो पनि आपुनो
क्षेत्रबाट जिम्मेबार छ । सम्मेलनका सम्बन्धमा प्रचार-प्रसार गर्ने यसको
जिम्मेबारीको विषय रहेको थियो । त्यसैले प्रचार संयोजकका हैसियतले यसले
सम्मेलनका सफलता र असफलताका लागि आपुनो भागको जिम्मेबारी लिनैपर्छ ।
सम्मेलनका शुभचिन्तकहरुले दिएको यश-अपयशको अमृत वा कालकूट जो यसको भागमा
थोरै मात्र पर्ने निश्चित छ पान गर्न सतिसाल बनेर यो उभिएको छ ।

सम्मेलनका गतिविधिमा दर्शक-स्रोताले निकै रोमााचक ढंगले स्व्ीकार गरेको
कार्यक्रम साँस्कृतिक कार्यक्रम नै हो । यसमा सबैका प्रस्तुतिमा
सहभागीहरुले नाचगानमा सरिक भएर आनन्द लुटेको परिचय दिए । रामप्रसाद खनाल
१९७४ एडी व्याण्ड दीप श्रेष्ठलगायतका कलाकार मित्रहरुले सहभागीहरुबाट
निकै स्यावासी पाएको पनि देखियो । त्यस्तै यस कार्यक्रमलाई विश्वव्यापी
बनाउन अनलाइन प्रत्यक्ष प्रसारणको Dc Nepal & motherlandnepal  ले जुन
व्यवस्था मिलाइएको थियो त्यसको प्रशंसा खासगरी नेपालमा रहेका
परिवारजनहरुले निकै उठाएको देखियो । हरेक क्षण पाँच सयको संख्याले
कार्यक्रम लगअन गरिरहेको प्रमाण आम दर्शकहरुले प्रत्यक्ष देख्नुभएको छ ।

सम्मेलनप्रति अमेरिकामा रहेका नेपालीको ठूलो उत्साह थियो भन्ने कुराको
प्रमाण रक्तदानमा भेला भएको जनसमूहले पनि पुष्टि गर्दछ । रक्तदाताहरुको
उपस्थिति जुन परिमाणमा भयो त्यो अपेक्षा आयोजकहरुले गरेका थिएनन् ।
साहित्यिक कार्यक्रममा सहभागीहरुको उपस्थितिले प्रेक्षालय टन्न भरिएको
थियो । यस उपस्थितिलाई सम्मान गर्न साहित्य स्रष्टाहरुले अझ बढी मेहनत
गर्नु आवश्यक देखियो । यो अत्यन्त सराहनीय पक्ष हो ।

सम्मेलनले सम्मान गर्न नजाने तापनि यसलाई सफल बनाउन विभिन्न विभाग समालेर
बसेका संयोजकहरुले प्रशंसनीय कार्य गरेका थिए । वास्तवमा सम्मेलनको
सफलतामा उनीहरुको योगदानले जगको काम गरेको छ । यसका लागि सम्पूर्ण
संयोजकहरु प्ा्रशंसा र सम्मानका पात्र छन् । सम्मेलनका बारेमा प्रेसलाई
जसरी महत्व दिनुपथ्र्यो दिन सकिएन । पत्रकारहरुलाई प्रभावमा राख्न सकेको
भए जे-जति ऐतिहासिक वा अपूर्व सफलता यस पटक सम्मेलनले हातपार् यो त्यसको
सामयिक र विशेष प्रचार हुनेथियो । तर त्यस्तो हुन सकेन । सम्मेलनप्रति
प्रेसजगत बेखबर रहेको पाइयो ।

आजको युगमा कुनै पनि सार्वजनिक महत्वको विषयको मापदण्ड प्रेसजगत सापेक्ष
मात्र हुन्छ । त्यसलाई अलग राखेर सफलता हासिल हुन सक्तैन । सफलताको
मापदण्ड प्रेसले कसलाई कति स्थान दियो भन्नेमा निर्भर गर्दछ । प्रेसजगतले
बढी र सन्तुलित स्थान दिनुको अर्थ हुन्छ सफलताको परिचायक । एएनएको २७औं
सम्मेलनको समाचार प्रेसजगतमा न्यून आयो भन्नुको अर्थ हो- त्यसको सफलताको
न्यूनता । यस पटक सम्मेलनका केही कार्यक्रमले ऐतिहासिक सफलता हासिल गरे
त्यसमा कुनै आशंका छैन । तर साचारमाध्यममा नआएका कारण अमुक कार्यक्रम सफल
थियो भनेर कुनै अभिलेख वा आधार तयार हुन सकेन । सफलता प्रमाणित हुन सकेन
। सम्मेलन सफल भएकोमा प्रसन्न हुन चाहने योगदानदाताहरुले आधार प्राप्त
गर्न सकेनन् । साचार क्षेत्रकै कमजोरीका कारण सम्मेलनका कार्यक्रमहरु
कहाँ र कुन समयमा हुँदैछन् कतिलाई जानकारी भएन । खेलहरु अत्यन्त सफल थिए
तर दर्शक थिएनन् । जानकारीका अभावका कारण यो अवस्था सिर्जना भएको हो ।
एकातिर रजिष्ट्रेसन प्रकि्रया अत्यन्त मन्द गतिले अघि बढेको थियोभने कुन
टिम कहाँ कोसँग खेल्दै थियो भन्ने सूचनासमेत खेलप्रेमीहरुले पाउन सकेका
थिएनन् । प्रेसलाई खेल समाचारबारे रिपोर्ट गर्न पास उपलब्ध गराउन सकिएको
भए कार्यक्रमले व्यापकता पाउने निश्चित थियो । आयोजक समितिले ुपत्रकारले
पैसा तिर्दैनन् किन दिने पासु भन्ने सङ्कीर्ण मनस्थितिका कारण
दर्शकदीर्घा खाली राखेर खेल खेल्न खेलाडीहरु वाध्य भए । उनीहरुको उत्साह
बढाउने दर्शकहरुको शख्त अभाव देखियो । आयोजकबाट विभिन्न कार्यक्रमको
घोषणा गर्ने तर पूरा नगर्ने काम पनि भयो । प्रेसिडेन्ट अवार्ड यस्तै एक
उदाहरण हो । चार दिनसम्म कुरियो तर यस्तो नामको कुनै पुरस्कार घोषणा
गरिएन ।

एएनएले सम्मेलन आयोजक समितिका सात संयोजक नै सर्वेसर्वा हुन् भनेर
मूल्यांकन गरेको पाइयो । सम्मेलनले अरुको योगदान र मेहनतलाई महत्व दिन
सकेन । वचनमा सम्म दरिद्रता देखाउनु कुनै अर्थमा पनि स्वाभाविक होइन ।
धन्यवाद र आभारु भनेर योगदान दिने व्यक्ति र समूहका नाममा कुनै प्रस्ताव
पारित गर्दा एएनए आयोजक समितिको कुनै नोक्सान हुने थिएन । कन्भेनर पाँच
सहसंयोजक र एक एएनएका महासचिवलाई मात्र धन्यवाद प्रदान गर्नु र अरुलाई
बेवास्ता गर्नु वास्तबमै खेदजनक छ । आयोजक समितिले केही अन्य काममा पनि
ठूलै लापर्वाही देखायो त्यसमा स्मारिका पनि उदाहरण हो । यो निकै कमजोर
प्रकाशन हुन आएको छ ।सम्मेलन आयोजक समितिले कार्यक्रममा स्वयंसेवी बनेर
सघाउने युवा तथा विभिन्न क्षेत्रमा सकि्रय सहभागीहरुलाई तत्काल
प्रशंसापत्र उपलव्ध गराउनुपर्छ । एएनए पधाधिकारी तथा कन्भेनियन
काउ_िन्सलका सदस्यहरु बसेर सम्मेलनको सफलता-असफलतामाथि पुनरवलोक हुनु
आवश्यक छ ।

अन्त्यमा २७औं एएनए सम्मेलनबाट आगामी आयोजकले पाठ सिक्न सकून् यही नै
शुभकामना छ । आगामी वर्ष पश्चिमी अमेरिकाको बोस्टोन सम्मेलनमा २८औं एएनए
सम्मेलन हुन गैरहेको छ । अमेरिकाको जुनसुकै कुनामा आयोजना गरिए पनि एएनए
सम्मेलनले नेपाल र नेपालीको इज्जत बढाउने र प्रतिष्ठा कायम राख्ने काम
गर्नुपर्छ । अरुले हेर्दा ुसम्मेलन त नेपालीको जस्तो पोु भन्ने अवस्था
आयो भने ठूलो उपलब्धि हुनेछ ।
anilmelvin@hotmail.com
california